28 mrt Misstanden in organisaties en Klokkenluiders

Ook in de beste bedrijven komt het voor: medewerkers die het niet zo nauw nemen met normen en waarden. Als leidinggevende ben je vaak de laatste die daar achter komt. Want juist dit soort medewerkers weet uitstekend hoe zij hun schimmige zaakjes moeten maskeren.

Iedere organisatie die dit soort medewerkers in haar midden heeft ondervindt daar schade van. Niet alleen gebeuren er dingen die het daglicht niet kunnen verdragen, ook de overige medewerkers lijden onder dergelijk gedrag. Veelal zien zij zaken waar ze het helemaal niet mee eens zijn, maar willen ze geen verrader zijn.

Daarom is het belangrijk dat een leidinggevende een veilige omgeving schept waar misstanden veilig en zonder consequenties gemeld kunnen worden. Dat is goed voor de organisatie en medewerkers. En dat is ook precies wat van organisaties met 50 of meer medewerkers wordt verlangd op grond van de wet Huis voor Klokkenluiders.

Voorbeelden van misstanden volgens de wet

• In een ziekenhuis werken 20 mensen op afdeling B. Van twee medewerkers is bekend dat zij geregeld geld en spullen van de patiënten achteroverdrukken.
• Bij een notariskantoor is een notaris werkzaam die voor ‘bepaalde cliënten’ akten opstelt en dagtekent met een vroegere datum dan dat het document werkelijk werd ondertekend. Van zijn klerk, zijn secretaresse en zijn stagiaire verwacht de notaris dat zij aan deze praktijken meewerken.
• Bij een bouwbedrijf wordt op de afdeling inkoop standaard een categorie lichter materiaal besteld dan door het calculatiebureau is berekend, terwijl de zwaardere categorie materiaal wel aan de klanten wordt doorberekend.

Waar kunnen medewerkers met hun zorgen terecht?

Medewerkers moeten binnen de organisatie een plek hebben waar zij dit soort misstanden, als deze zich voordoen, kunnen melden. Is die plek niet aanwezig? Dan is de kans aanwezig dat medewerkers dergelijke misstanden extern gaan melden. Met alle gevolgen van dien. Denk aan alle negatieve publiciteit, onderzoeken van officiële instanties etc.

Wet Huis voor Klokkenluiders

Sinds 1 juli 2016 geldt de wet Huis voor Klokkenluiders. De bedoeling van de wet is dat het melden van een vermoeden van een misstand door werknemers wordt verbeterd en dat de melder beter wordt beschermd tegen benadeling. De wet verplicht werkgevers daarom om een regeling te maken waardoor hun medewerkers in de gelegenheid zijn om misstanden intern aan te kaarten. Bovendien creëert de wet een plek waar medewerkers die intern niet worden gehoord, veilig terecht kunnen om hun zorgen te uiten.

Intern aankaarten van misstanden

Organisaties met 50 of meer medewerkers in dienst zijn verplicht om een regeling te hebben voor het melden van misstanden. De regeling moet toegankelijk zijn voor al het personeel. Werknemers en leidinggevenden moeten bekend zijn met het bestaan van de regeling en de werking ervan.

• Wat moet er minimaal in de regeling staan?
  Dat een gemeld vermoeden van een misstand goed wordt onderzocht.
• Dat als het vermoeden juist blijkt de organisatie deze misstanden oplost en maatregelen treft om de gevolgen zoveel mogelijk weg te nemen.
• Dat de meldende medewerker wordt beschermd tegen benadeling binnen de organisatie.

Het Huis

De wet Huis voor Klokkenluiders heeft ook geregeld dat er een daadwerkelijk ‘Huis’ is waar medewerkers die met (een vermoeden van) een misstand zitten terecht kunnen. Zij kunnen daar terecht voor onafhankelijk en gratis advies, informatie en ondersteuning.

Heb je vragen over dit onderwerp? Neem dan contact met me op!

Wil je regelmatig op de hoogte blijven van zaken die te maken hebben met personeel?
Schrijf je dan in voor het Personeelsbericht. 

Bron: Image designed by Pixabay