21 feb Ontslag op staande voet door Facebook?

Recent (januari 2017) deed de Rechtbank Amsterdam uitspraak in een zaak over het gebruik van social media. Met deze uitspraak wordt duidelijk dat op Facebook geplaatste berichten een ontslag op staande voet of ontbinding van de arbeidsovereenkomst niet (altijd) rechtvaardigen.

De zaak

De werknemer, laten we haar Alma noemen, is sinds 2011 in dienst als Cabin Attendant bij een vliegtuigmaatschappij, laten we hen FreeFly noemen. In de cao zijn afspraken gemaakt over het naar buiten toe omgaan met de naam van FreeFly en het verrichten van nevenarbeid. Ook moeten werknemers de Gedragscode van FreeFly naleven. In de Gedragscode is ook het beleid van FreeFly opgesteld t.a.v. social media. Werknemers zijn immers mede verantwoordelijk voor de reputatie van de werkgever.

Nevenactiviteiten

In juli 2015 meldt Alma aan FreeFly dat zij nevenactiviteiten verricht voor een ander bedrijf. In september 2015 spreekt FreeFly Alma aan op het feit dat zij een blog bijhoudt op de website ‘Reizen door de wolken’. Zij is gewaarschuwd dat zij daarmee in strijd met de FreeFly Gedragsregels en cao handelde. Alma stuurt FreeFly een excuusbrief en verwijdert haar blog.

Onderzoek

Vanaf juli 2016 doet FreeFly onderzoek naar nevenwerkzaamheden van werknemers. Op 31 augustus van dat jaar hebben FreeFly en Alma een gesprek over haar nevenwerkzaamheden, haar ziekteverzuim, het gebruik van bepaalde reisfaciliteiten en het gebruik van social media. FreeFly confronteert Alma met de onderzoeksresultaten. De dag er na hebben zij een vervolggesprek waarbij Alma op staande voet wordt ontslagen. Dat ontslag wordt op 9 september schriftelijk aan haar bevestigd.

Redenen

Het ontslag is gegeven omdat:

• Alma te zien is in een promotiefilmpje voor haar nevenactiviteiten;
• Dat filmpje te vinden is op Youtube, waarbij de naam van FreeFly en/of afbeeldingen van Alma in haar werkuniform te zien zijn;
• zij haar reisfaciliteiten heeft gebruikt voor het bezoeken van een event van haar nevenwerkzaamheden;
• Alma tijdens periode van ziektes wel andere activiteiten heeft ondernomen.

Verzoeken aan de rechtbank

Alma verzoekt het ontslag op staande voet te vernietigen en FreeFly te veroordelen haar salaris door te betalen vermeerderd met de wettelijk verhoging.

FreeFly verzoekt de rechter over te gaan tot voorwaardelijke ontbinding van de arbeidsovereenkomst als eerste wegens dringende reden. Mocht de rechter dat niet (kunnen) toewijzen dan vervolgens vanwege een verstoorde arbeidsverhouding.

De Rechtbank

Het ontslag op staande voet wordt door de rechtbank vernietigd. De arbeidsovereenkomst loopt door waardoor Alma recht heeft op tewerkstelling, loondoorbetaling en afgifte van de salarisspecificaties. Ook de wettelijke rente en verhoging worden toegewezen. Het namens werkgever ingediende voorwaardelijke ontbindingsverzoek wordt afgewezen.

Overwegingen

De rechter toetst de redenen die in de ontslagbrief zijn genoemd.

1. Vermenging van werkgeversbelangen met privé- en zakelijke belangen van werknemer
   Aangetoond is dat Alma de filmpjes en foto’s doelbewust heeft ingezet voor haar nevenactiviteiten. De goede naam van FreeFly is daarbij naar het oordeel van de kantonrechter niet geschaad. Alma heeft zich louter positief over FreeFly uitgelaten.
   Bovendien is gebleken dat het socialmediabeleid intern niet consequent wordt gehandhaafd. Een enkele overtreding van dit beleid is dan ook niet voldoende ernstig voor een ontslag op staande voet.
2. Gebruiken van reisfaciliteiten voor nevenwerkzaamheden
   Alma had een ticket geboekt met korting en was zich er niet van bewust dat dit onder de reisfaciliteiten viel. De kantonrechter volgt haar gedachtegang.
   Daarnaast is voor overtreding van deze regels een ander sanctiebeleid van toepassing, nl. ontzegging van de faciliteiten voor een bepaalde periode. Dat levert dan ook geen reden op voor ontslag op staande voet.
3. Overtreden controlevoorschriften bij ziekte
   Uit de berichten op Facebook zou Alma nevenwerkzaamheden hebben verricht tijdens ziekte. Ook zou Alma ziek zijn vanwege een operatie. Die operatie vond, volgens de Facebookmeldingen, pas later plaats.

FreeFly heeft grote twijfels over de arbeidsongeschiktheid van Alma op de door haar genoemde data, maar een objectieve vaststelling hiervan heeft niet plaatsgevonden. Berichten en foto’s die op social media zijn gepubliceerd zijn daarvoor onvoldoende. Berichten op social media geven immers niet per se de werkelijkheid weer. Alma stelt als verweer dat zij graag het imago van een gelukkige en succesvolle vrouw op social media in stand wil houden, ook als het even niet goed met haar gaat.

Dat gedrag levert dan ook geen grond op voor ontslag op staande voet.

Conclusie

De rechter ziet in de overwegingen geen dringende reden om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. FreeFly had voor andere corrigerende maatregelen kunnen kiezen.
Het beschadigde vertrouwen van beide partijen is niet zo groot dat FreeFly de arbeidsovereenkomst met Alma niet hoeft voort te zetten.
Van een grote werkgever als FreeFly mag verwacht worden dat zij er alles aan doet het vertrouwen te herstellen. Dat is hier niet gebeurd.

Lessen uit deze uitspraak

Uit bovengenoemde uitspraken zijn een paar belangrijke lessen te halen.

1. Het is niet alleen van belang om op bepaalde onderwerpen een goed beleid te voeren.  Dat beleid moet ook consequent gevolgd worden. Daarnaast moet uiteraard gehandeld worden conform het beleid.
2. Regels moeten zodanig aan werknemers worden gecommuniceerd dat geen discussie kan bestaan over de uitleg daarvan.
3. Tot slot is het goed om werknemers op social media te volgen. Blind vertrouwen op de inhoud van de social media-berichten van werknemers kan helaas niet altijd.